Çok Rahat Çok Profesyonel

Joseph Tsar’ın Dil Perhizi - 3 x 5 Egzersizi ve Entelektüel Alçak Gönüllülük

Yazar: Rabia Yalçınkaya

İfade gücünü artırmak için kurtulmamız gereken dikenleri ve uymamız gereken kuralları öğrendik. Tsar, Dil Perhizini beşer dakikalık üç bölümden oluşan toplamda on beş dakikalık bir egzersizle ve öz güven kazandıracak bir farkındalıkla bir tamamlıyor.

Joseph Tsar’ın Dil Perhizi - 3 x 5 Egzersizi ve Entelektüel Alçak Gönüllülük

Tsar’ın 3 x 5 egzersizi günlük dili zenginleştirmeyi hedefliyor [1]. Gerekli gördüğümüz kadarını alıntılıyoruz:

“İlk 5 Dakika mevcut dil girdisinin ortalamasının en az bir seviye üstü makale veya kitap bölümü okumaya harcanır.

Bu uygulama, seni daha zengin dile maruz bırakır ve sosyal medyada tek lokmalık içeriklerle odağını kırmandan kaynaklı zayıf düşünce tutma sorununu çözmene yardımcı olur.

İkinci 5 Dakika ritim ve kafiye öğrenmek için sesli şiir okumaktan oluşur.

İfade gücünün sözlük ezberlemek ve tumturaklı kelimeler kusmakla artacağı gibi yanlış bir anlayış var. Eğer kelimeleri çaba harcamadan güzel ve yapıcı yollarla birleştirmek istiyorsan, konuşma organları olan ağız, diş, dil ve çenenin güzel cümleleri söylemenin nasıl olduğunu hissetmesi gerekir. Özellikle bu yüzden basmakalıp tabirleri konuşmandan budamak zordur. Ağzındaki bin kere etkinleştirilen kas şeklini kullanmaya direniyorsun. Bu, sanki bir karton kutudaki önceden kesilmiş çizgileri değiştirmek gibidir. Kapağını yırttığında pürüzsüz şekilde çizgiyi takip etmesi beklenir ve biz, yeni bir yönde yırtmaya çalışıyoruz. Diğer konuşma türleri için çizgiler yapabildiğini fark edersin. Şiir okumak, bunu başarmanı sağlar.

Son 5 Dakika için tüketebileceğin herhangi bir podcast veya sesli kitap gibi bir ses kaynağının kelime seçimine bilinçli şekilde ayak uydur.

Bahsi geçen içeriği veya miktarını boş ver ve söylenen kelimeleri zihninde canlandır. Bu, senin haber ve belagat arasındaki farkı anlamana yardım edecek. Haber, iletilen bilgidir. Belagat ise kelimelerin kulağa ne kadar memnun ve ikna edici geldiğidir.

3 x 5 Perhizi, akla “karşılaştığım yaratıcı kelime ve ifadeleri, konuşmamı geliştirmek için nasıl kullanacağım” sorusunu getirir. Basmakalıp tabirlerin kullanımını azaltmayı amaçlama sebebimiz aşırı kullanılmaları değil; bizi, seçtiğimiz kelimeleri ciddi anlamda düşünmeden bir zihinsel uyuşma hâline itmesidir. Bir kelime veya tabir ne kadar bilindikse onu kullanmak için o kadar az bilinç gerektirir. Otomatik söylediğin tüm tabir ve kelimeleri düşün. Onları kullanmak için çok az düşünme gerektirdiğinden cümlelerini sıklıkla çürütür. İfade gücü yüksek bir cümle canlı ve kasıtlıdır. Dinleyiciler bunu hissedebilir. Her bir cümle için bilincimizi:

Basmakalıp tabirlere karşı tetikte olarak,

Bir soruya cevap vermeye veya fikir paylaşmaya kalkışmadan önce soruyu veya konuyu yüksek sesle tekrarlayabiliriz: “Bunu konu hakkında ne düşünüyorum?”

Bunu niye yapıyoruz? Çünkü o konu ve nasıl ifade edildiği, yeni veya en azından aşina olmadığımız bir grup kelimedir. O kelimeleri kendi ağzından sesli duymak, bilinçli zihnini harekete geçirir. Çoğumuz konuşma motorumuzu ilk olarak, geliştirmeye değer bir fikir bulma çabasıyla ses algısından ayırdığımız birkaç bilindik ifade ile çalıştırırız. Bu ifadeler;

1. “I don’t know,”

2. “I guess I just like,”

3. “You know maybe I should”

gibidir. Ne söylediğimizi pek düşünmüyoruz. Kötü bir cevap değil; sadece ifade gücü yüksek değil. Konuşmadan önce ara vermek, uzun süredir ifade gücü yüksek konuşmacıların ortak özelliği olarak görülmektedir. Üretecekleri cümleyi bilinçli düşünme ile sağlıyorlar. Cümlelerimizin en bilinçsiz kısmı başlangıcıdır. Büyük iletişimciler ilk cümlelerin, özellikle ilk birkaç kelimenin, düşüncemizi bulduğumuz yer olduğunu fark ederler. Bilinçli zihnimizi ısıtmanın en hızlı yolu, konuyu veya soruyu sesli tekrar etmektir.” Entelektüel alçak gönüllülük de burada devreye giriyor.

“İfade gücü yüksek konuşmacıları dinlediğimizde bizim onları ifade gücü yüksek algılamamızın nedeni, belli başlı belagatli kelimelerden daha ziyade zorlayıcı durumlara yaratıcı bir şekilde yön verdiklerini gösteren bir yolla cümleye nasıl başladıklarıdır. İfade gücü yüksek konuşmacıları etkileyici kılan, iletişim ihtiyaçları konusunda çekingen olmamaları.

Entelektüel alçak gönüllüğü işlemenin iki adımı var:

Birincisi: Temel iletişim güvensizliğinizi tanımla.

Bunlar, konuşurken en yaygın karşılaştığımız güvensizlikler. On saniyelik bir düşünmeden sonra elde ettiğim cümlenin ifade gücü, ani cevabımdan çok daha yüksek.

İkincisi: Tanımladıktan sonra o zaafı, öz güvenle ifade edeceğin doğru kelime düzenini bul.

Mücadele ettiğin zayıflığı biliyor olabilirsin; ama bu zayıflığı paylaşmak için sana güven verecek doğru kelimelere sahip olmayabilirsin. Birçoğumuz, vermek istediğimiz cevaplar için doğru sözel altyapıya sahip olsaydık, iletişimde çok daha girişken olurduk.”

Tsar, YouTube’da video olarak paylaştığı bu konuşmasına ifade gücü yüksek konuşmacıların kullandığı cümlelerden oluşturduğu bir listenin linkini de eklemiş. Bu cümleleri basmakalıp ifadelere dönüştürmeden özgün zaaf tanımlamaları yapman için rehber olarak kullanman konusunda uyarıyor. Biz de faydalı olduğunu umduğumuz serinin son yazısını bu videonun kendisi ile bitiriyoruz:

Kaynakça:

1. "I learned a system for speaking articulately" Joseph Tsar, uploaded by YouTube, 22 January 2024, https://www.youtube.com/watch?v=aw9-4BnvCQU&t=503s.